Απειλούμενα είδη | ΜΗΤΙΔΑ - Εκπαιδευτικά Σενάρια

Θεματική Ενότητα:

Φυσικό και Αστικό Περιβάλλον στην Ελλάδα

Τάξη:

ΣΤ´ Δημοτικού

Μάθημα:

ΦΥΣΙΚΑ

Διάρκεια:

Η διάρκεια του προτεινόμενου εκπαιδευτικού σεναρίου υπολογίζεται στις 6.00 διδακτικές ώρες.

Κατακόρυφες καρτέλες

Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Το παρόν σενάριο αναφέρεται κυρίως στο γνωστικό αντικείμενο των Φυσικών της ΣΤ’ τάξης του δημοτικού, και δευτερευόντως έχει προεκτάσεις και στα γνωστικά αντικείμενα των μαθημάτων, των Εικαστικών, της Ευέλικτης Ζώνης και των Τ.Π.Ε. των Ε΄και ΣΤ΄τάξεων. Ειδικότερα, αναφέρεται στα κεφάλαια ή στις ενότητες του κάθε γνωστικού αντικειμένου, ως εξής:

α) Φυσικά ΣΤ΄τάξης : βιβλίο μαθητή σελίδες 58 - 79

β) Φυσικά ΣΤ΄τάξης: τετράδιο εργασιών σελίδες 70 – 104

γ) Γλώσσα Α΄τεύχος Ε΄τάξης : βιβλίο μαθητή σελ. 7-40, 49-64,

δ) Γλώσσα ΣΤ΄τάξης: Πώς παρουσιάζουμε πληροφορίες για ένα γεγονός που συνέβη (Β΄τεύχος, σελ. 8), Πώς επιλέγουμε τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε από ενημερωτικά κείμενα (Γ΄τεύχος, σελ. 70)

ε) Εικαστικά : Θέματα σχετικά με το περιβάλλον (σελ. 40-43)

στ) Τ.Π.Ε. : Δημιουργώ και εκφράζομαι με πολυμέσα και παρουσιάσεις, Επικοινωνώ και συνεργάζομαι, εφαρμογές Web 2.0, Αναζητώ πληροφορίες.

ζ) Γεωγραφία Ε΄τάξης : βιβλίο μαθητή σελ. 76 – 84.

η)Γεωγραφία ΣΤ΄τάξης : βιβλίο μαθητή σελ. 96 – 98, 116 – 118, 126 – 128, 133 – 135, 143 – 145, 150 – 152.

Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των μαθητών

Οι μαθητές ήδη έχουν διδαχθεί σχετικά με τη χλωρίδα και την πανίδα του τόπου μας (τους), την προσαρμογή των οργανισμών και για τα απειλούμενα είδη από τη Μελέτη της Δ΄τάξης. Με βάση τα παραπάνω, ο/η δάσκαλος/α για να ανιχνεύσει τις πρότερες ιδέες και αντιλήψεις των μαθητών με ερωτοαπαντήσεις με αφορμή βίντεο από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση σχετικά με περιοχές της πατρίδας μας όπου ζουν απειλούμενα ζώα, παροτρύνει τα παιδιά να αναφέρουν τις εμπειρίες, τις γνώσεις τους και τα συναισθήματά τους. Επίσης δημιουργούν εννοιολογική χαρτογράφηση με βάση όσα γνωρίζουν και όσα διαπιστώνουν από την προβολή των βίντεο.

Σκοπός και στόχοι

Το σενάριο μάθησης μέσω του σκοπού και των διδακτικών στόχων (σε επίπεδο γνωστικού αντικειμένου, χρήσης των νέων τεχνολογιών και μαθησιακής διαδικασίας) που θεμελιώνει:

α) απευθύνεται σε μαθητές της Ε’ και ΣΤ΄τάξης του δημοτικού σχολείου,

β) συνδέεται με διαθεματικές έννοιες, όπως αειφορία, ταξινόµηση, αλληλεπίδραση, σύστηµα, µεταβολή, χώρος, χρόνος, προστασία, ισορροπία, επικοινωνία, και έχει επεκτάσεις στα μαθήματα της Γλώσσας, των Εικαστικών, της Ευέλικτης Ζώνης, της Γεωγραφίας και των Τ.Π.Ε. (ΔΕΠΠΣ ΑΠΣ «Ερευνώ το Φυσικό Κόσμο», 2003:520, «Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης» 2003:640, «Γεωγραφίας» 2003:7, 8).

γ) είναι συμβατό με το ΔΕΠΠΣ και τα Νέα Προγράμματα Σπουδών, αφού ο κεντρικός άξονας του σεναρίου αφορά ενότητες που διδάσκονται στην Ε’ και ΣΤ’ τάξη του δημοτικού.

Σχετικά με τους διδακτικούς στόχους του σεναρίου, οι μαθητές επιδιώκεται:

Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:

1. Να κατανοήσουν τη σχέση αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον.

2. Να καταγράψουν τα ζώα, τα φυτά, τους μικροοργανισμούς ενός βιοτόπου/οικοσυστήματος,

3. Να αναγνωρίσουν τα αίτια εξαφάνισης των ειδών.

4. Να καταγράψουν τα είδη που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν, να γνωρίσουν τους βιοτόπους της περιοχής τους και τις κυριότερες απειλές.

5. Να προβληματιστούν σχετικά με την εξαφάνιση ιστορικά ειδών όπως οι δεινόσαυροι και να συσχετίσουν με το σήμερα αναδεικνύοντας τις διαφορές.

6. Να συγκρίνουν την τοπική χλωρίδα και πανίδα με τη χλωρίδα και την πανίδα άλλων περιοχών, να ευαισθητοποιηθούν στη λήψη μέτρων για την προστασία τους.

7. Να επισημάνουν τη σημασία των προστατευόμενων περιοχών για τη διατήρηση των ειδών.

8. Να γνωρίσουν τα ελληνικά απειλούμενα είδη.

Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών:

1. Να αντιμετωπίζουν τον Η/Υ ως εργαλείο άντλησης πληροφοριών και ως μέσο που οδηγεί στην ανακαλυπτική μέθοδο γνώσης.

2. Να μάθουν να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο ως χώρο αναζήτησης πληροφοριών.

3. Να αναπαριστούν με πολλαπλούς τρόπους πληροφορίες και σύνθετες ιδέες.

4. Να μπορούν να χρησιμοποιούν την εφαρμογή δημιουργίας παρουσιάσεων.

5. Να εξοικειωθούν με τη διαδικτυακή εφαρμογή εννοιολογικής χαρτογράφησης (Mindmeister / http://www.mindmeister.com).

Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία:

1. Να αναπτύξουν έναν κώδικα συμπεριφοράς απέναντι στην ομάδα και στο περιβάλλον.

2. Να αντιλαμβάνονται τη φύση χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις τους και να εκφράζονται δημιουργικά και ελεύθερα σε σχέση με αυτήν αναπτύσσοντας τη φαντασία και τον αυτοσχεδιασμό.

3. Να αξιοποιήσουν τη σημειολογία της φύσης.

4. Να σέβονται τις διαφορετικές απόψεις, τον τρόπο ζωής και τη δημιουργική δράση των άλλων καλλιεργώντας θετικές στάσεις φροντίδας και προστασίας.

Λογισμικά

Περιγραφή λογισμικών:

Για την επιτυχή ολοκλήρωση του σεναρίου ενδείκνυται η χρήση/αξιοποίηση:

1. εφαρμογών διαδικτύου : διαδικτυακό συνεργατικό φύλλο δημιουργίας παρουσίασης του GoogleDrive που κατατάσσεται στη κατηγορία των Συστημάτων Μάθησης μέσω Ανακάλυψης, Διερεύνησης και Οικοδόμησης, ψηφιακή βιβλιοθήκη (ψηφιακή βιβλιοθήκη eDULLL,) και αποθετηρίων (Εθνικό Κέντρο Διδακτορικών Διατριβών, ePublishing), χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό σε ιστότοπους περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος (WWF ΕΛΛΑΣ, Εκπαίδευτική Τηλεόραση).

2. λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης (Mindmeister / http://www.mindmeister.com), που – και αυτό με τη σειρά του - κατηγοριοποιείται ως εκπαιδευτικό εργαλείο στα Συστήματα Μάθησης μέσω Ανακάλυψης, Διερεύνησης και Οικοδόμησης που προάγουν τις θεωρίες του εποικοδομισμού και του κοινωνικού εποικοδομισμού.

Οργάνωση τάξης & απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Οι μαθητές θα εργαστούν ομαδοσυνεργατικά σε ομάδες των 3-4 ατόμων. Η ομάδα συζητά τις προτάσεις του κάθε μέλους σε όλες τις φάσεις της εργασίας. Τα μέλη κάθε ομάδας μαθητών εργάζονται ομαδοσυνεργατικά σε όλες τις δραστηριότητες, ανταλλάσσουν γνώμες, συμμετέχουν όλοι στη λήψη αποφάσεων για τη συλλογή υλικού, τη δημιουργία των άρθρων, του εννοιολογικού χάρτη, της τροφικής αλυσίδας και του σκαριφήματος. Τα διαδικτυακά εργαλεία, που προτείνονται στο σενάριο, προτρέπουν τους μαθητές να συγγράψουν και να συνδιαμορφώσουν τα έργα τους είτε συνεργαζόμενοι από κοντά είτε εξ αποστάσεως έχοντας από κοινού την ευθύνη για το τελικό παραγόμενο έργο. Η ομάδα παρουσιάζει την εργασία της στην ολομέλεια της τάξης. Ο εκπαιδευτικός παρακολουθεί το έργο της ομάδας και όπου απαιτείται βοηθά, δίνει διευκρινήσεις, καθοδηγεί και ενισχύει την προσπάθεια των μαθητών. Παροτρύνει τη συνεργατικότητά τους με στοιχεία αλληλοδιδακτικής μεθόδου παρακινώντας τους μαθητές να επικοινωνήσουν προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια από τους ίδιους σε πρώτο επίπεδο επιτυγχάνοντας υψηλό επίπεδο αυτορρύθμισης. Επιδεικνύει τη σωστή χρήση του υλικού και των ψηφιακών εργαλείων. Φροντίζει για τη συμμετοχή και ενεργοποίηση όλων των μαθητών.

Το σενάριο μπορεί να υλοποιηθεί είτε στις ώρες των μαθημάτων των Φυσικών και της Γλώσσας ως προς τις δραστηριότητες είτε στις ώρες της Ευέλικτης ζώνης λόγω της διαθεματικής προσέγγισης του σεναρίου.

Ιδανική συνθήκη θα είναι οι μαθητές να εργαστούν στην αίθουσα πληροφορικής της σχολικής μονάδας καθώς διαθέτει την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή που απαιτείται για την τεχνική υποστήριξη του σεναρίου. Εναλλακτικά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα laptops στα σχολεία ΕΑΕΠ εφόσον μπορούν να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο. Και στις δύο περιπτώσεις δουλεύουν 2-3 μαθητές σε κάθε μονάδα. Εναλλακτικά θα μπορούσε να κοινοποιηθεί το σενάριο μέσα στη σχολική αίθουσα εάν διαθέτει διαδραστικό πίνακα, έναν προβολέα και έναν φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου

Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου:

Τον σενάριο στηρίζεται στις γνωστικές θεωρίες και συγκεκριμένα στον εποικοδομισμό του Piaget καθώς καλείται ο μαθητής να διερευνήσει το θέμα ώστε να οικοδομήσει τη νέα γνώση αυτενεργώντας. Εφαρμόζεται επίσης η ανακαλυπτική μέθοδος καθώς πρέπει να αλληλεπιδράσει με το εκπαιδευτικό υλικό προκειμένου να προσεγγίσει το θέμα. Επίσης, στηρίζεται και στις κοινωνιοπολιτισμικές θεωρήσεις του Vygotsky (Vygotsky, 1978) για τη μάθηση σύμφωνα με τις οποίες ο μαθητής δημιουργεί ένα σύνολο γνώσεων με τη βοήθεια του περιβάλλοντος σε αλληλεπίδραση με τους άλλους συμμαθητές του και όχι μόνος του. Ωστόσο χρησιμοποιούνται και κλειστού τύπου λογισμικά που στηρίζονται στη θεωρία του συμπεριφορισμού.

Ως στρατηγική διδασκαλίας εφαρμόζεται η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας. Τα παιδιά ερευνούν, παρατηρούν, καταγράφουν, συζητούν, αναλύουν, διατυπώνουν απορίες, επιλύουν προβλήματα (problem solving). Προάγεται έτσι η συνεργατικότητα, ο αναστοχασμός, η ενεργός συμμετοχή, η προσωπική υπευθυνότητα και ο πλουραλισμός στην επίλυση των προβλημάτων με πρωτοβουλία και αυτενέργεια των ίδιων των μαθητών. «Η προσοχή και η επίλυση ενός προβλήματος από κοινού, είναι απαραίτητη για τη δημιουργία γνωστικής, κοινωνικής και συναισθηματικής αλληλεπίδρασης» (Hausfather, 1996).

Σε όλα αυτά συνδράμει σημαντικά η χρήση των Τ.Π.Ε.. Παρέχουν ένα δυναμικό περιβάλλον άντλησης, επεξεργασίας και παρουσίασης των πληροφοριών και προσφέρουν στο μαθητή τη δυνατότητα να εργαστεί σε ένα περιβάλλον διερεύνησης και ανακάλυψης της γνώσης «με τρόπο ευχάριστο και αλληλεπιδραστικό, πράγμα που είναι δύσκολο ή δεν επιτυγχάνεται με το συμβατικό τρόπο μιας παραδοσιακής διδασκαλίας» (Ράπτης και Ράπτη, 2004). Σε αυτό το πλαίσιο ο εκπαιδευτικός εμπλέκεται λιγότερο σε σύγκριση με την απευθείας διδασκαλία. Κυρίως εμπλέκεται με προτυποποίηση, καθοδήγηση, διευκόλυνση της εργασίας των μαθητών. Φροντίζει για τη δημιουργία και τη διατήρηση συνθηκών στις οποίες τα παιδιά μπορούν να κατανοήσουν τις πληροφορίες, να επιλέξουν το κατάλληλο υλικό και να δημιουργήσουν με αυτό και να αναπτύξουν τις ιδέες τους. Αξιολογεί τις εργασίες και την εφαρμογή του σεναρίου.

Το παρόν σενάριο παρουσιάζεται στις παρακάτω φάσεις:

α) ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας,

β) διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου μέσω διερεύνησης και ανακάλυψης,

γ) μεταγνωστικού επιπέδου,

δ) αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου.

Επίσης το σενάριο είναι δομημένο σύμφωνα με τη μεθοδολογία της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σύμφωνα με την οποία το θέμα προσεγγίζεται βιωματικά με διερεύνηση και ανακάλυψη σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Οι δραστηριότητες που το αποτελούν ανά διδακτική ώρα είναι οι εξής:

1^η διδακτική ώρα (Φ.Ε. 1)

1. Οι μαθητές παρακολουθούν από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση (http://www.edutv.gr) 3 βίντεο σχετικά με βιότοπους όπου ζουν απειλούμενα ζώα στην Ελλάδα, το δάσος της Δαδιάς (http://www.edutv.gr/deyterobathmia/to-dasos-tis-dadias), Βάλια Κάλντα - Το καταφύγιο της αρκούδας (http://www.edutv.gr/deyterobathmia/valia-kalnta-to-katafygio-tis-arkoydas), Κερκίνη: Ένας θαυμαστός κόσμος (http://www.edutv.gr/deyterobathmia/kerkini-enas-thavmastos-kosmos). Συζητούν για τα απειλούμενα είδη που προβλήθηκαν και δημιουργούν εννοιολογική χαρτογράφηση για το θέμα σε διαδικτυακή εφαρμογή δημιουργίας Νοητικών Χαρτών του web2.0 (Mindmeister / http://www.mindmeister.com).

2. Οι μαθητές χωρίζονται σε 5 ομάδες. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να μελετήσει ένα από τα παρακάτω αποσπάσματα από το: Μαρδίρης, Θ. Α.; Γρηγορίου, Μ & Ευαγγέλου, Α., Περιοχές με ιδιαίτερη βιοποικιλότητα (χλωρίδα – πανίδα), ΥΠΕΠΘ, http://repository.edulll.gr/edulll/handle/10795/1429) και να παρουσιάσει το θέμα στην ολομέλεια της τάξης με μια Εφαρμογή Παρουσίασης :

την έννοια απειλούμενα είδη και τις υποέννοιές της (Κινδυνεύοντα,τρωτά και σπάνια είδη), ως βασικές έννοιες στο σενάριο αυτό και άλλες οικολογικές έννοιες σχετικές με τη βασική (περιβάλλον, ροή ενέργειας, τροφικό πλέγμα, βιοποικιλότητα κ.λ.π.) (σελ. 72 – 73 «Η σπανιότητα ενός είδους … σε μια μεγάλη περιοχή.»)
Γιατί μας αφορά η εξαφάνιση ειδών; (σελ. 73 – 74 «Γιατί μας αφορά η εξαφάνιση ειδών … ανταγωνίζονται τις ανάγκες κάποιων ειδών.» )
(Φυσικοί και Ανθρωπογενείς) Παράγοντες που επιταχύνουν το ρυθμό εξαφάνισης ειδών (σελ. 75 - 78 «Παράγοντες που επιταχύνουν το ρυθμό εξαφάνισης ειδών … άλλων επιβαρυντικών παραγόντων.)
Είδη που κινδυνεύουν περισσότερο από εξαφάνιση (σελ. 79)
Ορισμένες λειτουργικές διαχειριστικές πρακτικές (Τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος) (σελ. 80).

2^η διδακτική ώρα (Φ.Ε. 2)

1. Οι μαθητές θα δουν και θα συζητήσουν για τα απειλούμενα φυτά στην πατρίδα μας στο αρχείο «ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ» : Οι μαθητές παρατηρούν στον χάρτη της Ελλάδας τις αναδυόμενες εικόνες των φυτών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3429?locale=el

2. Οι μαθητές θα γνωρίσουν τα απειλούμενα ζώα στην πατρίδα μας. Παρατηρούν τον Θεματικό Χάρτη "Τα απειλούμενα ζώα της Ελλάδας" (http://ektmaps.dev.ekt.gr/maps/#/map?id=12) που δημιουργήθηκε με αφορμή το παρόν εκπαιδευτικό σενάριο στο πλαίσιο του έργου του Ε.Κ.Τ.. Οι μαθητές θα βρουν την περιοχή NATURA που υπάρχει κοντά στον τόπο κατοικίας τους (και οπουδήποτε στην Ελλάδα και παγκοσμίως) και θα παρατηρήσουν ποια ζώα της περιοχής αυτής κινδυνεύουν να εξαφανισθούν, στον ιστότοπο ΒΡΕΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ NATURA ΚΟΝΤΑ ΣΟΥ http://www.wwf.eu/keepnaturealive/naturemap

3. Οι μαθητές θα διερευνήσουν και θα γνωρίσουν τα απειλούμενα είδη φυτών και ζώων της περιοχής τους ή μιας περιοχής που θα επισκεφτούν. Θα χωριστούν σε 2 ομάδες (Φυτά – Ζώα) και θα κάνουν από το: Μαρδίρης, Θ. Α.; Γρηγορίου, Μ. & Ευαγγέλου, Α., Περιοχές με ιδιαίτερη βιοποικιλότητα (χλωρίδα – πανίδα), ΥΠΕΠΘ, http://repository.edulll.gr/edulll/handle/10795/1429 ):

τη δραστηριότητα σελ. 82 σε συνδυασμό με …
ορισμένα από τα ερωτήματα (2^ο , 8^ο , -15^ο) της δραστηριότητας, σελ. 84 – 88, για την ανάδειξη των στοιχείων του απειλούμενου είδους, των συνθηκών υπό τις οποίες κατέστη απειλούμενο και τρόπους αντιμετώπισης της απειλής.
τη δραστηριότητα της σελ. 83 για την παρουσίαση των δεδομένων της διερεύνησης.

3^η διδακτική ώρα (Φ.Ε. 3)

Με αφορμή το απειλούμενο είδος Caretta caretta οι μαθητές θα διερευνήσουν και θα προβληματιστούν για τα αίτια της απειλής από το ανθρωπογενές περιβάλλον και τις αξίες των ανθρώπων που σχετίζονται με τη διαχείριση του προβλήματος . Θα κάνουν την 4^η και την 14^η δραστηριότητα από το: Δημόπουλος, Δημήτριος, Εφαρμογή προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με αντικείμενο τη θαλάσσια χελώνα Caretta caretta και στόχο τη δημιουργία θετικών προς αυτήν στάσεων, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Σχολή Θετικών Επιστημών. Τμήμα Βιολογίας. Τομέας Οικολογίας, 2006, http://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/14107 σελ. 36, 125 και 129.

4^η διδακτική ώρα (Φ.Ε. 4)

1. Με αφορμή απειλούμενη στην πατρίδας μας καφέ αρκούδα,ς οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες θα γνωρίσουν το είδος αυτό, τις απειλές για το είδος και τις δράσεις προστασίας της από το Καραμανλίδης, Α. Α., Ανάπτυξη καινοτόμου μεθόδου για τη μελέτη γενετικών, πληθυσμιακών και ηθολογικών χαρακτηριστικών της καφέ αρκούδας (Ursus arctos), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Σχολή Θετικών Επιστημών. Τμήμα Βιολογίας. Τομέας Γενετικής, Ανάπτυξης και Μοριακής Βιολογίας, 2008, http://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/20592(σελ. 17 «Καφέ αρκούδα», σελ. 20 «Βιολογία της καφέ αρκούδας», σελ. 21 «Απειλές για το είδος», «Δράσεις προστασίας για το είδος», σελ. 22 «Η καφέ αρκούδα στην Ελλάδα» : «Καθεστώς προστασίας», «Κατανομή και πληθυσμική κατάσταση», σελ. 23 «Τροφικές συνήθειες», «Απειλές»).

2. Θα παίξουν το ψηφιακό διαδικτυακό παιχνίδι «Η ζωή της αρκουδίτσας» (http://www.callisto.gr/arkoudi/) της Μ.Κ.Ο. ΚΑΛΛΙΣΤΩ.

3. Οι μαθητές θα αναλάβουν κατόπιν να δημιουργήσουν μία ψηφιακή ή άλλου είδους αφήγηση (γραπτή, κόμικκ.λ.π.)

5^η διδακτική ώρα (Φ.Ε. 5)

Με αφορμή τα διάφορα απειλούμενα είδη των κητωδών στην πατρίδα μας και ευρύτερα στη Μεσόγειο Θάλασσα. οι μαθητές θα δουλέψουν με ορισμένα από τα περιεχόμενα του βιβλίου, Φραντζής Α. ; & Αλεξιάδου Π. , Τα Κητώδη των Ελληνικών θαλασσών, ΕΚΘΕ, Αθήνα, 2003, http://epublishing.ekt.gr/el/8018:

1. Κάθε ομάδα μαθητών θα αναλάβει μερικά κητώδη. Θα συλλέξει πληροφορίες για τα είδη αυτά με βάση τη φόρμα συλλογής πληροφοριών και θα παρουσιάσει στην ολομέλεια :

a. εικόνα του κητώδους (περιέχεται στο βιβλίο)

b. γεωγραφική κατανομή του με βάση τον χάρτη (περιέχεται στο βιβλίο)

c. χαρακτηριστικά (διαστάσεις, βάρος, ταχύτητα, ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα / χαρακτηριστικό εκπνοής)

d. διατροφή (περιέχεται στο βιβλίο και θα αναζητήσουν τις αντίστοιχες εικόνες στη Google Εικόνες)

e. Φυσικοί εχθροί και απειλές (περιέχονται στο βιβλίο και θα αναζητήσουν τις αντίστοιχες εικόνες στη Google Εικόνες)

2. Θα παρατηρήσουν τον πίνακα της σελ. 26 με τα ποσοστά κητωδών που εκβράστηκαν στον ελληνικό χώρο κατά τα έτη 1840 – 2001, για να βγάλουν συμπεράσματα με σκοπό να ευαισθητοποιηθούν και να προβληματιστούν ως προς την επιβίωση των κητωδών.

6^η διδακτική ώρα (Φ.Ε. 6)

1. Με αφορμή τον απειλούμενο λύκο, οι μαθητές θα συνειδητοποιήσουν ότι κάθε ομάδα ανθρώπων διαχειρίζεται διαφορετικά ένα περιβαλλοντικό θέμα ανάλογα με τις απόψεις τους και τα συμφέροντά τους, βρίσκοντας στο: Παπακωνσταντίνου, Θ., Κείμενα: Καταλαβαίνω και γράφω: Άνθρωπος και φύση. Άνθρωπος και ζώα, ΕΚΠΑ, 2004, http://repository.edulll.gr/edulll/handle/10795/867 (σελ. 13) ποιος υποστήριξε κάθε άποψη και θα παίξουν ένα παιχνίδι ρόλων (βοσκός, κυνηγός, φωτογράφος, οικολόγος) με τις απόψεις τους όπως παρουσιάζονται. Μπορούν μετά από συζήτηση στην ομάδα τους να εμπλουτίσουν το παιχνίδι ρόλων και με άλλους ρόλους ή/και με άλλες απόψεις.

2. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ : Στο τέλος του σεναρίου θα γίνει συζήτηση με τους μαθητές με βάση μια φόρμα ερωτημάτων και μετά θα απαντήσουν σε ηλεκτρονική φόρμα αξιολόγησης για την εξαγωγή συμπερασμάτων.

ΕΠΕΚΤΑΣΗ

1. Οι μαθητές θα μάθουν για τους δεινόσαυρους με τη δραστηριότητα «Δεινόσαυροι, άνθρωποι και άλλα μεγαθήρια! Η ιστορία της ζωής στη Γη» (http://www.wwf.gr/images/pdfs/pe/Darwin_Activity3_StoryofLifeonEarthLine.pdf)

2. Διαδικτυακό παιχνίδι «κυνήγι – θησαυρού». Κάθε μέλος μιας ομάδας αναλαμβάνει το ρόλο ενός ζώου και το γράφουν σε ένα χαρτί. Κάθε ομάδα δίνει το χαρτί της σε άλλη ομάδα. Οι ομάδες μπαίνουν στον ιστότοπο του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Υ.Π.Α.Π.ΕΝ.) για τα απειλούμενα είδη (ΤΟ "ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΩΝ ΖΩΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ") (http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=518). Αναζητά το ζώο στην αντίστοιχη κατηγορία (θηλαστικά, ερπετά κ.λ.π.). Για κάθε ζώο της επιλογής της άλλης ομάδας, που θα βρίσκουν στον κατάλογο, βάζουν έναν (1) βαθμό. Θα κερδίσει η ομάδα με τους περισσότερους βαθμούς.

3. Θα παίξουν ένα βιωματικό παιχνίδι για τη ζωή και τους κινδύνους που απειλούν τη χελώνα Caretta caretta (http://www.wwf.gr/images/pdfs/pe/Seaturtlesgame.pdf)

4. Οι μαθητές θα μάθουν για μερικά από τα γνωστότερα απειλούμενα είδη στον πλανήτη μας στον ιστότοπο (http://www.wwf.gr/endangered-species) (τίγρης, ελέφαντας κ.λ.π.)

5. Οι μαθητές μπορούν να κατανεμηθούν σε 2 ομάδες και αφού συγκεντρώσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τα απειλούμενα είδη, το βιότοπό τους και την κυριότερη απειλή θα προετοιμάσουν επιχειρήματα για έναν αγώνα λόγου (debate) μεταξύ τους. Η μια ομάδα θα υποστηρίξει την άποψη ότι αν χαθούν τα ζώα ή τα φυτά, θα μπορούσαμε να εισάγουμε άλλα, ενώ η άλλη θα προσπαθήσει να την αντικρούσει με στοιχεία τα οποία έχει συλλέξει. Τα δεδομένα που θα χρειαστεί η κάθε ομάδα μπορεί να προέρχονται από διάφορες πηγές του διαδικτύου και τα σχολικά εγχειρίδια .

6. Καλούνται να δημιουργήσουν ψηφιακό κόμικς με θέμα τα απειλούμενα είδη με μια από τις πολλές διαδικτυακές εφαρμογές δημιουργίας κόμικς, όπως το Pixton for Fun http://www.pixton.com ή το ΤooDoo (http://www.toondoo.com)

Φύλλα Εργασίας

Περιγραφή Φύλλων Εργασίας:

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΤΑ ΖΩΑ ΚΑΙ ΤΑ ΦΥΤΑ ΜΑΣ ΑΠΕΙΛΟΥΝ Ή ΑΠΕΙΛΟΥΝΤΑΙ ; Βασική δραστηριότητα είναι η συλλογή υλικού από έγκυρες διαδικτυακές πηγές (διδακτορικές διατριβές, ντοκιμαντέρ κ.λ.π.) σχετικά με τα απειλούμενα είδη στην πατρίδα μας για τη δημιουργία εννοιολογικού χάρτη.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2. ΤΑ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΟΥ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ : Βασική δραστηριότητα είναι ο εντοπισμός απειλούμενων ειδών στην πόλη κατοικίας των μαθητών, στην ευρύτερη περιοχή και στην Ελλάδα μέσω ιστοσελίδων με αντίστοιχο περιεχόμενο.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3. Η καρέτα εκπέμπει sos : Με βάση υλικό από μια σχετική διδακτορική διατριβή γίνεται διερεύνηση των απειλών της ζωής της θαλάσσιας χελώνας καρέτα.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4. Η ΚΑΦΕ ΑΡΚΟΥΔΑ : Με βάση υλικό από μια σχετική διδακτορική διατριβή γίνεται διερεύνηση των συνθηκών ζωής και των απειλών εναντίον της καφέ αρκούδας.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5. ΤΑ ΚΗΤΩΔΗ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΑΣ :Με βάση υλικό που συλλέγουν οι μαθητές από το σχετικό βιβλίο του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. διοργανώνεται debate/συζήτηση με θέμα τη διάσωση ενός κητώδους.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6. Ο ΛΥΚΟΣ : Διοργάνωση debate / συζήτηση για την προστασία της κτηνοτροφίας μιας περιοχής από την παρουσία λύκου.

Επισυναπτόμενα φύλλα εργασίας:

Συνημμένο	Μέγεθος
apeiloymena_eidi_fyllo_ergasias_1.pdf	992.96 KB
apeiloymena_eidi_fyllo_ergasias_2.pdf	562.19 KB
apeiloymena_eidi_fyllo_ergasias_3.pdf	167.35 KB
apeiloymena_eidi_fyllo_ergasias_4.pdf	104.46 KB
apeiloymena_eidi_fyllo_ergasias_5.pdf	216.34 KB
apeiloymena_eidi_fyllo_ergasias_6.pdf	96.86 KB
quiz_apeiloumena_eidn_aksiologisi.zip	12.81 KB

Πρόσθετες πληροφορίες:

1. Επέκταση σεναρίου: Ως επέκταση του σεναρίου αναφέρονται στην Περιγραφή δραστηριότητες με σκοπό οι μαθητές να ασχοληθούν περισσότερο βιωματικά το περιβαλλοντικό ζήτημα των απειλούμενων ειδών και να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους διερευνητικά και ανακαλυπτικά.

2. Αξιολόγηση σεναρίου: Ο εκπαιδευτικός θα εφαρμόσει τη διαμορφωτική και την τελική αξιολόγηση της εφαρμογής του σεναρίου. Επίσης ο εκπαιδευτικός θα αξιολογήσει τη διαδικασία με ετεροπαρατήρηση των μαθητών του και καταγραφή των παρατηρήσεών του. Στο τέλος του σεναρίου οι μαθητές θα απαντήσουν σε ηλεκτρονική φόρμα αξιολόγησης για την εξαγωγή συμπερασμάτων.